Oogaandoeningen bij de Bouvier

 Als je bouvier gezonde ogen heeft zijn de ogen glanzend, helder en vrij van vuil en afscheiding.
Nadeel van de bouvier is dat vaak de ogen achter de haren liggen verscholen en problemen met het oog niet gelijk opvallen.
Het is daarom raadzaam om minstens 1 x per week even naar de ogen van je bouvier te kijken.
De opbouw van het oog van een hond ( wij schrijven vanaf nu bouvier) komt in grote lijnen overeen met de opbouw van ons zelf.
Dat kan eigenlijk ook niet anders,want ogen zijn ogen zou je bijna denken.
Het verschil in onze ogen en de ogen van een bouvier wordt tot op de dag van vandaag nog onderzocht.
Zo is er een deel wetenschappers die beweren dat honden alleen zwart-wit zien ,terwijl een andere groep wetenschapper van
mening is dat een hond ook kleur moet kunnen zien.
Voor deze pagina is het voor ons niet heel belangrijk of een bouvier nu kleur of zwart wit ziet.
Wel wat de aandoeningen kunnen zijn. Bij de ogen vormt erfelijkheidsonderzoek ook een belangrijke factor van betekenis.
Alhoewel de erfelijkheidsonderzoeken steeds meer vragen oproepen en sommige zelfs al omstreden worden ( HD onderzoek),is
binnen het fokprogramma van de bouvier geen erfelijkheidsonderzoek naar de ogen.
Dat betekent dat je als aspirant pupkoper geen inzicht hebt in het voorkomen van oogaandoeningen binnen
de bloedlijnen van je toekomstige pup.

Als je bouvier gezonde ogen heeft zijn de ogen glanzend, helder en vrij van vuil en afscheiding.
Nadeel van de bouvier is dat vaak de ogen achter de haren liggen verscholen en problemen met het oog niet gelijk opvallen.
Het is daarom raadzaam om minstens 1 x per week even naar de ogen van je bouvier te kijken.
De opbouw van het oog van een hond ( wij schrijven vanaf nu bouvier) komt in grote lijnen overeen met de opbouw van ons zelf.
Dat kan eigenlijk ook niet anders,want ogen zijn ogen zou je bijna denken.
Het verschil in onze ogen en de ogen van een bouvier wordt tot op de dag van vandaag nog onderzocht.
Zo is er een deel wetenschappers die beweren dat honden alleen zwart-wit zien ,terwijl een andere groep wetenschapper van mening is dat een hond ook kleur moet kunnen zien.
Voor deze pagina is het voor ons niet heel belangrijk of een bouvier nu kleur of zwart wit ziet.
Wel wat de aandoeningen kunnen zijn. Bij de ogen vormt erfelijkheidsonderzoek ook een belangrijke factor van betekenis.
Alhoewel de erfelijkheidsonderzoeken steeds meer vragen oproepen en sommige zelfs al omstreden worden ( HD onderzoek),is binnen het fokprogramma van de bouvier geen erfelijkheidsonderzoek naar de ogen.
Dat betekent dat je als aspirant pupkoper geen inzicht hebt in het voorkomen van oogaandoeningen binnen de bloedlijnen van je toekomstige pup.

Ectropion

Deze aandoening is met erfelijkheid belast.
Dat wil zeggen dat als de ouderdieren deze aandoening in de lijnen heeft zitten de pup deze
aandoeningen kunnen krijgen. 
Bij Ectropion hangt zoals de foto links laat zien het onderste ooglid naar beneden waardoor
vuil en stof naar binnen kunnen dringen.
Op de tekening recht zie je een doorsnede tekening van Ectropion
De eerste symptomen van Ectropion die je ziet bij je bouvier is veel knipperen met de ogen en
vooral veel traanvocht.
In een later stadium als de aandoening niet wordt opgemerkt gaat het hoornvlies weren.
Mocht je dan nog steeds niets in de gaten hebben, wat  bij mij overigens onmogelijk is dan is
blindheid het gevolg.

De dierenarts die de aandoening vaststelt zal een keuze maken afhankelijk van de ernst van de aandoening. Als het een lichte vorm betreft zal de behandeling bestaan uit het spoelen van het oog na een wandeling. Dat spoelen gaat dan in combinatie met oogdruppels die vitamine A bevatten. Is de Ectropion ernstig dan worden de oogleden operatief omhoog gebracht waarbij de rand van het ooglid een paar millimeter worden ngekort. Niet elke dierenarts kan deze operatie uitvoeren en sommige dierenartsen verwijzen dan door naar een dierenarts die ervaring heeft met dit soort operaties. Nog een detail wat belangrijk is bij de behandeling van Ectropion is dat de operatie pas goed uitgevoerd kan worden als het hoofd volgroeit is. Mocht een bouvierpup om de ernst van de situatie toch geopereerd moeten worden dan is een tweede operatie nodig als de bouvier volwassen is ( hoofd volgroeit) Mocht de aandoening zeer ernstig zijn dan zal de dierenarts kiezen voor het corrigeren van de oogleden. Dit is een relatief kleine ingreep die in bijna alle gevallen afdoende is. Ook voor deze ingreep is van toepassing dat dit het beste kan gebeuren als de bouvier volwassen is 

Entropion

Het tegenovergestelde van Ectropion is Entropion.
Ook deze aandoening is erfelijk belast.
Het verschil is dat bij bij Entropion de ooglidrand naar binnen krult. (Zie tekening rechts)
Soms is dit een deel van de onderooghoek,maar het komt ook voor dat de hele onderooghoek
naar binnen krult.
Doordat de onderooghoek naar binnen krult komen de haren tegen het oog aan en gaan irriteren.
Hierdoor gaat het oog ontsteken en zijn de gevolgen als er niets aan gedaan wordt hetzelfde als bij Ectropion
De behandeling bestaat in eerste instantie uit het gebruiken van oogzalf.

Zeker als de bouvier nog jong is wordt hiervoor gekozen. In sommige gevallen kan door de groei de Entropion eruit groeien

Ontstoken hoornvlies

In de voorgaande aandoeningen schreven wij al over de ontsteking van het hoornvlies.
De herkenning zie je goed op de foto links en ook als je bouvier de ontsteking aan het hoornvlies heeft
Als het hoornvlies is aangetast of is beschadigd en daardoor ontstoken raakt is er een melkachtige of witachtig blauwe verkleuring te zien.
Op de foto links zie je een ontsteking van het hoornvlies.
Kenmerk voor een oogontsteking is het hevig tranen en dichtknijpen van de ogen door de bouvier.
Als het pupil verkleint als we in het oog kijken dan wijst dat op pijn.
De dierenarts zal een behandeling van oogzalf met antibiotica en vitamine A voorschrijven.
In geen geval mogen ontstekingsremmende middelen worden gegeven omdat deze middelen de genezing van het hoornvlies
zullen verminderen en zo een averechtse werking zullen hebben

Bindvliesontsteking

De belangrijkste oorzaak voor het ontstaan van  bindvliesontsteking is irritatie door stof,vuil en wind.
Maar deze aandoening kaan ook worden veroorzaakt door  virussen die hondenziekte en hepatitus veroorzaken.
Door de ontsteking wordt er minder traanvorming gevormd in het oog waardoor er droge ogen gaan ontstaan
De symptomen van een bindvliesontsteking zijn rode ogen , geelachtige soms groene afscheiding uit de ogen.
De bouvier heeft vaak de neiging om met zijn poten langs het oog te wrijven.
De behandeling die de dierenarts zal toepassen is het toedienen van een oogzalf die antibiotica bevat.
Zelf zul je enkele keren per dag het oog moeten uitspoelen met oogwater. (steriele zoutoplossing
 

Staar (Cataract)

Staar , in medische termen Cataract genoemd is een vertroebeling van de lens van het oog.
Bij de bouvier zie je deze oogkwaal vooral ontstaan als de bouvier op leeftijd begint te komen.
Bij jonge bouviers kom je staar meestal tegen in combinatie met een andere ziekte  (suikerziekte )
of bij beschadiging van de lens door een krab van een kat.
Symptomen zijn gemakkelijk te herkennen omdat het oog grijs / wit begint te verkleuren.
Tegen de aandoening is weinig te doen. Bij jonge bouviers kan de staar worden verwijderd door deze te vervangen door een kunstlens.
De blindheid ( logisch) is daarmee niet wegenomen.
Inmiddels is men wel druk doende om net als bij ons mensen te experimenteren  met donorweefsel.

Distichiasis
Een aandoening die wij met de bouvier eigenlijk haast niet zien.
Gelukkig maar want ook deze aandoening is erfelijk belast.
De aandoening wordt nogal eens door elkaar gehaald met Entropion,want  ook bij deze aandoening zijn het haren die het hoornvlies van het oog irriteren.
Normaal is het ooglid onbehaard ,maar bij deze aandoening groeien er juist wel haartjes op het ooglid.
Gevolg is dan de irritatie van het oog. Ook hier weer een tranend oog en het samenknijpen van het oog.
De behandeling die de dierenarts zal inzetten is het ( logisch)  verwijderen van de haartjes van het ooglid.
In veel gevallen is de behandeling afdoende,maar in sommige gevallen is het noodzakelijk om de haartjes nog een keer te laten verwijderen.
De ingreep in vrij eenvoudig en snel door de dierenarts uit te voeren

Kersenoog

Of in medische termen Cherry-Eye is een traanklier die achter het ooglid vandaan naar buiten komt.
Op de foto rechts zie je duidelijk voorbeeld van een traanbuis die naar buiten komt.
Bij de bouvier komt deze aandoening maar zelden voor.
De symptomen zijn wrijven met de kop langs muren en het met de poten langs de kop halen.
De aandoening veroorzaakt bij de bouvier veel jeuk en daardoor is het bijna onmogelijk om deze aandoening niet op te merken.
Doordat de traanklier naar buiten is gekomen zal de dierenarts de traanklier terug op de plaats moeten brengen.
Helaas is daardoor bijna altijd een operatie noodzakelijk.
Soms wordt nog wel eens geprobeerd om de klier terug op de plaats te drukken door het oog te verdoven ,maar de kans dat de
aandoening dan terugkomt is aanzienlijk. 

PRA (Progressieve Retina Atrofie

Deze oogaandoening is misschien wel na HD de meest besproken erfelijke afwijking die er voorkomt onder de hondenrassen.
PRA komt voor bij meer dan 100 hondenrassen en maakt bij heel veel rashondenverenigingen deel uit van het fokprogramma.
Binnen de wereld van de bouvier waarover wij het uiteindelijk hebben komt de oogaandoening zeer beperkt voor.
Bewust schrijf ik zeer beperkt want juist de laatste 2 jaar hoor en lees je weer dat de aandoening soms toch bij pups wordt vastgesteld, zij het gelukkig nog steeds zeer beperkt
Omdat van de rasverenigingen de NBC geen verplichte PRA test heeft voor bouviers  wordt er geen verplicht onderzoek voorgeschreven  bij ouderdieren van de aangesloten fokkers bij deze vereniging.
Wij adviseren daarom om altijd eerst fokkers te raadplegen welke zijn aangesloten bij de rasvereniging Boe4 waar dit onderzoek verplicht is gesteld voor ouderdieren

Informeer daarom altijd de fokker als de aandoening bij je bouvier wordt vastgesteld en meld de aandoening aan bij de database van Boe4

Bij deze aandoening sterven er cellen af in het netvlies wat tot gevolg heeft dat het gezichtsvermogen van de bouvier steeds minder wordt.

In de meeste gevallen merken eigenaars als eerste op dat de bouvier in het donker niets meer ziet en wordt vaak gedacht aan nachtblindheid. In deze fase is het netvlies bezig af te sterven ( wat uiteindelijk ook de ziekte doet) en zal zich onverminderd uitbreiden naar de dag. Uiteindelijk is volledige blindheid het gevolg. De dierenarts zal een oogheelkundig onderzoek laten uitvoeren om de ziekte vast te stellen. Er is tegen PRA geen behandeling mogelijk. De bouvier zal bij het vaststellen van de kwaal onherroepelijk blind worden. 

Traanbuisverstopping
Het voordurend tranen van een oog kan ook het gevolg zijn van een verstopping van een traanbuis. Door een obstructie van de traanbuis kan het oogvocht dan niet normaal afvloeien naar de neusholte,mar vloeit het af vanuit het oog. Gevolg is een dan een heel nat oog, wat je bij de bouvier al snel ziet doordat de haren onder het oog drijfnat zijn. De behandeling bij de dierenarts zal bestaan uit het inbrengen van een fluorescerende kleurstof in het oog.
Als de traanbuis niet is verstopt zal de kleurstof direct naar de neus verdwijnen. Als dit niet het geval is dan is de traanbuis verstopt en dient deze te worden ontstopt. De dierenarts zal de bouvier verdoven en een dun buisje door het traankanaal steken om de traanbuis weer vrij te krijgen van de verstopping. Bij veel hondenrassen komt de aandoening voor en er zijn zelfs rassen waar sprake is van een chronische ontsteking. De behandeling die dan wordt gebruikt is het wassen met een zoutoplossende oogspoeling. Nooit andere middelen voor de ogen gebruiken zonder overleg met de dierenarts. Op websites ben ik wel eens tegengekomen dat het spoelen met waterstofperoxide wonderen doet. Nooit intrappen !! , dit is een bijten product wat misschien kan helpen tegen verstopte traanbuizen maar andere schade aan het oog toebrengt. 

Glaucoom

Bij deze aandoening hoopt zich vocht op in de oogbol waardoor het oog opzwelt.
Ook bij deze aandoening spelen erfelijkheid een rol,maar kan ook een ontsteking een glaucoom veroorzaken.
De traanbuisverstopping die hierboven staat beschreven kan eveneens een glaucoom veroorzaken.
De bouvier met een glaucoom heeft een blik die strak vooruit kijkt en vaak is het hoornvlies troebel.
De aandoening is erg pijnlijk en ondanks dat de bouvier een hoge pijngrens heeft zal hij gaan piepen als de aandoening erger wordt.
Als je naar de foto links kijkt zie je dat het netvlies troubel is.
Als de behandeling niet snel wordt ingezet zal de glaucoom leiden tot blindheid van de bouvier.
De dierenarts zal bij het vaststellen van een glaucoom direct gaan handelen omdat anders blindheid onvermijdelijk is.
Belangrijkste is het terugbrengen van de druk op het oog minder wordt.
Hiervoor zal de dierenarts middelen toedienen  die dit bewerkstelligen.
In veel gevallen zal de bouvier voor behandeling worden opgenomen bij de dierenarts.
In gevallen waar de glaucoom op tijd wordt ontdekt wordt eerst geprobeerd met medicijnen de druk te verminderen.
Als in beide gevallen de behandeling niet aanslaat moet het oog worden verwijderd om de pijn bij de bouvier weg te nemen.

Droge ogen
Droge ogen worden veroorzaakt door het niet functioneren van de traanklieren.
Het oog blijft te droog waardoor het bindvlies en het hoornvlies ontstoken raken.
Oorzaak van het slecht functioneren van de traanklieren kan een krab zijn van een kattenpoot ,maar ook als complicatie van een narcose of het gebruik van
bepaalde medicijnen.
De dierenarts stelt droge ogen meestal vast als er een bindvliesontsteking van het oog is.
Dan zal de dierenarts met meting vaststellen dat de tranenproductie te laag is.
Is de productie van traanvocht redelijk dan kan vaak worden volstaan met het toedienen van kunstmatige tranen ( oogdruppels) gedurende enkele weken.
In andere gevallen zal antibiotica in de druppels moeten zitten om ooginfecties uit te sluiten. De behandeling kan langdurig zijn. 

Ter afsluiting
De ogen van de bouvier zijn een kostbaar bezit.  Blijf niet te lang zelf dokteren maar raadpleeg een dierenarts als er problemen zijn. Hierboven hebben wij geprobeerd uit te leggen wat de meest voorkomende aandoeningen zijn aan de ogen.
Ga altijd naar een dierenarts bij:

• Rode oogleden
• Voortdurende tranende ogen
• Afkerig zijn van fel licht ( de bouvier gaat zich verschuilen)
• Uitpuilende ogen
• Verkleuring van het oog ( melkachtig e.d.)
• Gezwollen oogleden
• Afscheiding uit de ogen die ruikt of plakkerig is
• Veelvuldig knipperende ogen
• Half open ogen